Drodzy Rodzice, 
  wielu nauczycieli wprowadziło pewną zmianę w systemie nauczania naszych uczniów. Teraz wszyscy chcemy zastosować nowoczesną i sprawdzoną metodę oceniania – oceniania kształtującego, czyli pomagającego uczniom się uczyć.
  Ocenianie kształtujące (ang. assessment for learning) stosowane jest w wielu krajach. Najlepszym argumentem za jego wprowadzeniem są doświadczenia edukacji w Finlandii, gdzie ten sposób nauczania jest powszechny, a uczniowie osiągają najlepsze wyniki w badaniach PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów).
  Ocenianie kształtujące nie jest żadną rewolucją, jest zgodne z intuicją nauczycielską. Najprościej można powiedzieć, że jest to dawanie uczniowi informacji zwrotnej o tym, co już opanował, czego powinien się jeszcze nauczyć i w jaki sposób ma to zrobić.
  To, co mogło być dla Państwa i dla uczniów nowością, to fakt, że uczniowie otrzymywali mniej stopni niż dotychczas, za to pod sprawdzaną pracą pojawiał się komentarz nauczyciela o tym, co uczeń zrobił dobrze, co źle, jak powinien poprawić pracę oraz wskazówki – jak może się dalej rozwijać. Jak wynika z badań nad ocenianiem kształtującym, nie jest korzystne łączenie informacji zwrotnej ze stopniem, w związku z tym oddzielamy od siebie te dwa sposoby oceniania. Każdy z nauczycieli zapowie swoim uczniom, które prace będzie oceniał „kształtująco”, a które stopniem. Jednak na koniec semestru uczniowie będą otrzymywali tradycyjną oceną wyrażoną stopniem (oczywiście w klasach I-III będzie to ocena opisowa).
   Przed każdym sprawdzianem, złożonym zadaniem domowym,  projektem… uczeń otrzyma informację na temat tego, co będzie podlegało ocenie i tylko do tego będzie się odnosiła informacja zwrotna nauczyciela. Jeśli nauczyciel nie zapowie czegoś wcześniej, to nie będzie mógł zwracać na to uwagi. Przestrzeganie takiej swoistej umowy pomiędzy nauczycielem i uczniami daje uczniom poczucie bezpieczeństwa i pomaga im się uczyć.
  Uczniowie będą mieli podawane cele lekcji i kryteria oceniania do każdej lekcji lub bloku tematycznego. Państwo również będziecie mogli się z nimi zapoznać i porozmawiać z dziećmi na temat tego, czego się uczą w szkole. Tutaj właśnie poprosimy Państwa o współpracę. Chcielibyśmy, abyście Państwo pytali swoje dzieci o to, czego się w szkole nauczyły, a nie jaki stopień otrzymały.
   Ocenianie kształtujące oprócz pomocy uczniom w nauce ma również na celu przejęcie przez nich odpowiedzialności za własny proces uczenia się. Zależy nam, aby nasi uczniowie zdobywali wiedzę dla siebie, a nie dla stopni. Dlatego chcemy również wprowadzić ocenę koleżeńską i samoocenę (oczywiście nie na stopnie), będzie to ocena przekazywana poprzez informację zwrotną od kolegi lub siebie samego. 
  Przy stosowaniu oceniania kształtującego ważna jest współpraca szkoły z rodzicami polegająca na wspólnym omawianiu postępów dzieci w nauce i planowaniu najlepszych warunków do ich rozwoju. W razie jakichkolwiek niejasności zachęcamy do zadawania pytań.

Nauczyciele

---

O ocenianiu kształtującym dla rodziców w przykładach
 (Na podstawie publikacji CEO autorstwa Danuty Sterny, elmo)

 Chcielibyśmy przekonać Państwa do oceniania kształtującego. Mamy przed sobą trudne zadanie z dwóch powodów:

• sama nazwa jest myląca – sugeruje, że chodzi tylko o ocenianie, 
• wielu z Państwa już dawno skończyło szkołę i trudno będzie wrócić myślami do czasów szkolnych. 

Ocenianie kształtujące to zweryfikowanie dotychczasowych zasad nauczania, wyciągnięcie wniosków – jak się człowiek uczy najskuteczniej, co mu pomaga i jak to wykorzystywać.

KROK PIERWSZY 

Nauczyciel matematyki prosi Was o znalezienie najmniejszej wspólnej wielokrotności liczb: 33 i 121, a następnie liczb 342 i 521. Sugeruje, że trzeba rozłożyć liczby na czynniki pierwsze. Załóżmy, że wiecie, o co chodzi, i zadanie wykonujecie w pocie czoła. Co czujecie? Sądzę, że większość z Was zapyta: Po co to robimy? Macie rację, trudno wykonywać zadanie, jeśli nie zna się celu. Dlatego OK wymaga, aby nauczyciel podał uczniom cel lekcji, i to w języku, który uczeń zrozumie. W przytoczonym przykładzie celem nauczyciela było dodawanie ułamków zwykłych, a pośrednio znajdowanie wspólnego mianownika dwóch ułamków. A teraz wyobraźcie sobie, że nauczyciel proponuje uczniom taki cel: Chcemy nauczyć się dodawać ułamki 5/33 do 4/121. Dalej wyjaśnia, że poszukujemy wspólnego mianownika dla 33 i 121 i dlatego uczymy się znajdywać najmniejszą wspólną wielokrotność. Wtedy prawdopodobnie Wasza frustracja osłabłaby. Wniosek – podajmy uczniom cele lekcji w języku dla nich zrozumiałym.

KROK DRUGI

Przypomnijcie sobie klasówkę z geografii dotyczącą Europy. Zapewne chcielibyście wiedzieć, czy klasówka będzie dotyczyła rzek, miast, czy może surowców naturalnych. Możliwe jest uzyskanie na ten temat konkretnej informacji. W ocenianiu kształtującym nauczyciel do każdej lekcji określa tak zwane nacobezu, czyli to, NA CO BĘdzie Zwracał Uwagę. Wierzcie mi, jest to możliwe, ale wymaga od nauczyciela wielkiej dyscypliny, bo zobowiązuje się on, że dotrzyma umowy i faktycznie będzie sprawdzał tylko to, co zapowiedział. W ocenianiu kształtującym informujemy uczniów, co będzie podlegało ocenie. Uczeń może sprawdzić z listą, czy dobrze przygotował się do sprawdzianu lub czy skorzystał właściwie z lekcji. Pewnie teraz zazdrościcie Państwo uczniowi prowadzonemu metodą OK, sami przecież chcielibyście dostawać od swojego szefa konkretne wskazówki dotyczące przeznaczonego dla Was zadania.

KROK TRZECI

Uczniowie (Wasze dzieci) wiedzą już, czego i po co będą się uczyć i co będzie sprawdzane. Ale jak ich zachęcić do uczenia się? To trudne zadanie dla nauczyciela. Tyle ciekawszych spraw jest na świecie, a tu każą szukać najmniejszej wspólnej wielokrotności jakichś liczb… Nuda! Pomyśl, jak Ty zachęciłbyś dzieci do tego zadania? W matematyce pojawia się pojecie liczby doskonałej. Wikipedia: Liczba doskonała – liczba naturalna, która jest sumą wszystkich swych dzielników właściwych (to znaczy od niej mniejszych). Najmniejszą liczbą doskonałą jest 6, ponieważ 6 = 3 + 2 + 1. Nauczyciel może zapytać uczniów o następną po 6 liczbę doskonałą. (Następną jest 28 (28 = 14 + 7 + 4 + 2 + 1), a kolejne to 496, 8128, 33550336, 8589869056 i 137438691328.) Prowadząc lekcję o rozkładzie liczby na czynniki pierwsze, można zapytać uczniów, czy numer ich mieszkania jest liczbą doskonałą? Takie pytanie (nazywane w OK - kluczowym) ma szansę zaintrygować uczniów. Można też szukać w innych miejscach liczb doskonałych i przy okazji uczyć się rozkładu na czynniki. A dalej można przejść do poszukiwania… najmniejszej wspólnej wielokrotności, a potem do dodawania ułamków.

KROK CZWARTY

Załóżmy, że już nas nauczyciel zainteresował poprzez zadanie sprytnego pytania kluczowego. Jednak jak tu wytrzymać całe 45 minut lekcji? Może liczby doskonałe są ciekawe, ale już rozkład na czynniki? Znacznie mniej. Czy musimy ciągle tylko rozwiązywać zadania, i to jeszcze nie kontaktując się z innymi? Otóż nie! W ocenianiu kształtującym dużą rolę grają pytania, zarówno zadawane przez uczniów nauczycielowi, jak i te płynące do uczniów. Ważne jest, aby uczeń miał czas na zastanowienie się nad odpowiedzią, aby przedyskutował odpowiedź z koleżanką lub kolegą, aby nie czuł się wyrywany do odpowiedzi i natychmiast oceniany. Nauczyciel „okejowy” pilnuje, aby wszyscy uczniowie byli zaangażowani w tok lekcji oraz aby uczniowie pomagali sobie wzajemnie i uczyli się od siebie.

KROK PIĄTY

O co pytacie swoje dzieci, gdy przychodzą ze szkoły? O co pytali Was rodzice? - Co dostałeś? Och, nie lubiliście tego pytania, szczególnie wtedy, gdy nie było się czym pochwalić. A zaraz po Waszej odpowiedzi padało inne: A nie mogło być więcej? Taniec szkoły wokół stopni. Nauczyciele często mówią, że marny stopień motywuje ucznia do nauki. Przypomnij sobie, czy lubiłeś przedmiot, z którego dostawałeś słabe oceny? Kowalski, ty to zawsze tylko 3-. Motywujące prawda? Ale dlaczego tylko 3-, co zrobiłem źle, jak powinno być dobrze, czy nic nie ma dobrego w mojej pracy? Stopień nie daje uczniowi żadnej informacji oprócz takiej, że plasuje go w rankingu osiągnięć klasowych. Ocenienie kształtujące zaleca rozszerzenie pojęcia „ocenianie” na „ocenianie, które pomaga się uczyć”. Nauczyciel zamiast stopnia przekazuje uczniowi informację: co zrobił dobrze, co źle, jak ma poprawić swoją pracę i co powinien zrobić w przyszłości. W ten sposób nauczyciel wykorzystuje pracę ucznia do doskonalenia jego procesu uczenia się. Taka informacja zwrotna może być również wykorzystana przez rodziców, aby pomóc dziecku w jego uczeniu się. Więc rodzic, zamiast pytać dziecko o stopnie powinien zapytać: Czego się dziś nauczyłeś?

KROK SZÓSTY

Nie ma żadnego powodu, aby w czasie trwania procesu uczenia się uczeń pracował sam. Wspólna dyskusja, poszukiwanie rozwiązań, ustalenie odpowiedzi w parach daje uczniom poczucie bezpieczeństwa, możliwość uczenia się od siebie wzajemnie i ćwiczenia umiejętności współpracy, która z kolei jest bardzo ważna w dorosłym życiu. Wspierajcie nauczyciela swoich dzieci, który stosuje metodę projektu, często poleca pracę w parach, uczy oceny koleżeńskiej i dba, aby uczniowie umieli współpracować.

KROK SIÓDMY

W szkole jest miejsce na uczenie odpowiedzialności. W ocenianiu kształtującym nauczyciel dba, aby uczniowie dokonywali samooceny, uczy ich tej umiejętności. Owocuje to przejmowaniem odpowiedzialność przez ucznia za swój proces uczenia się. W życiu bardzo mu się to przyda.

KROK ÓSMY

Nauczyciel „okejowy” pragnie autentycznej współpracy z rodzicami. Informuje ich o postępach dziecka, daje rady, jak z nim pracować, planuje rozwój ucznia wraz z jego rodzicami. Takiemu nauczycielowi trzeba zaufać i pomóc.


Pełne i szczegółowe informacje na temat oceniania kształtującego znajdziecie Państwo tutaj.

---

MOI RODZICE SĄ ZE MNĄ W OK

MINI PORADNIK OCENIANIA KSZTAŁTUJĄCEGO DLA RODZICÓW

 
DRODZY RODZICE:

• Czytajcie wspólnie z dzieckiem  INFORMACJE ZWROTNE.
• Dopilnujcie, aby w terminie poprawilo pracę, zgodnie ze wskazówkami nauczyciela.
• Podpiszcie się pod komentarzem lub informacją zwrotną od nauczyciela.
• Dopilnujcie, by dziecko odrabiało zadanie domowe, przygotowywało się do kartkówek i sprawdzianów według NaCoBeZu.
• Pamiętajcie, że ilość ocen sumujących w dzienniku może się zmniejszyć na rzecz ocen kształtujących.

Drodzy Rodzice, pytajcie swoje dzieci:
Czego się dzisiaj nauczyłaś? Co nowego poznałeś? 
Co udało ci się zrozumieć?